روکشهای دندان به عنوان آخرین گزینه برای ترمیم و بازسازی دندانهای آسیب دیده به کار میروند. این روش آخرین اقدام برای حفظ تاج دندان میباشد. در مواردی که شدت آسیب دندانها به اندازهای زیاد است که با کمک روشهای معمولی ترمیمی مثل پر کردن نیز امکان بهبود و بازیابی آنها وجود ندارد، دندانپزشک از روکش دندان استفاده میکند. در این مقاله قصد داریم توضیحات جامعی در رابطه با روکش دندان ارائه دهیم.
روکش دندان چیست؟
زمانی که پوسیدگی دندانها به حدی میرسد که قابل ترمیم نیست، از روکش دندان (Dental Crown) به عنوان آخرین گزینه درمانی استفاده میشود. در صورتی که ریشه دندان دچار عفونت شده باشد، دندانپزشک ابتدا به درمان آن میپردازد؛ سپس از روکش دندان استفاده میکند. روکش به عنوان یک انتخاب ترمیمی انعطاف پذیر شناخته میشود که نه تنها ظاهر دندان را بهبود میبخشد؛ بلکه خطر خرابی آن در آینده را نیز کاهش میدهد. این مسئله باعث افزایش طول عمر دندان خواهد شد.
انواع روکش دندان
روکشها میتوانند از جنس مواد مختلف باشند که هر یک از آنها در شرایط و موقعیت خاصی به کار میرود.
روکش دندان فلزی
روکش فلزی یکی از پرطرفدارترین گزینهها در دندانپزشکی میباشد که مقاومت بالایی در برابر فشارهای مختلف از خود نشان میدهد و به عنوان یکی از پایدارترین انواع روکشها شناخته میشود. علاوه بر این روکشهای فلزی کمتر از سایر روکشها دچار آسیب میشوند. تنها مشکلی که این روکشها دارند، رنگ تیره آنها است.
روکش دندان سرامیکی
روکشهای سرامیکی شباهت زیادی به دندانهای واقعی دارند، اما ممکن است از استحکام زیادی برخوردار نباشند. این نوع روکش را میتوان بر اساس رنگ سایر دندانها انتخاب کرد. در صورتی که زیبایی برایتان در اولویت قرار دارد بهتر است از روکشهای سرامیکی استفاده کنید.
روکش دندان فلز سرامیک
نوع دیگری از روکشهای دندان، روکشهای فلز سرامیک (PFM) هستند. بخش داخلی این روکشها از جنس فلز میباشد، اما سطح بیرونی آنها با یک لایه سرامیک به نام پرسلن پوشانده خواهد شد. رنگ روکشهای فلز سرامیک را میتوان بر اساس رنگ سایر دندانها انتخاب کرد. یکی از معایبی که این نوع روکش دارد این است که دندان روبرویی را در معرض ساییدگی قرار میدهد.
روکش دندان تمام رزین
روکشهای تمام رزین نسبت به سایر روکشهای دندان قیمت مناسبتری دارند. اما ممکن است با برخی مشکلات همراه باشند؛ برای مثال با گذشت زمان دچار شکستگی و فرسودگی میشوند.
روکش زیرکونیا
روکش زیرکونیا نوعی روکش تمام سرامیکی میباشد که شباهت زیادی به روکش فلز سرامیکی دارد. اما جنس فلز مرکزی آن زیرکونیوم بوده که برای دندانهای جلویی مناسبتر است.
روکش دندان فوری
روکشهای فوری معمولا با هدف ترمیم یا زیبایی دندان استفاده نمیشوند. چرا که جنبه درمانی ندارند و ظاهر آنها ممکن است غیرطبیعی به نظر برسد. روکشهای فوری نوعی روکش یا لمینت متحرک هستند که برای همه دندانها ساخته شده و به آنها نمیچسبند.
بهترین روکش دندان
در صورتی که استحکام و کاربرد روکش برایتان حائز اهمیت است، روکشهای تمام فلزی به ویژه روکش طلا میتواند بهترین انتخاب برای شما باشد. البته این نوع روکش به دلیل قیمت بالا و ظاهر قدیمی، دیگر استفاده نمیشود. علاوه بر این روکشهای تمام رزینی نیز به دلیل شکنندگی بالا مورد قبول نیستند. در حال حاضر بر اساس مواد موجود در لابراتوارها و نظر بیماران که به دنبال ترکیبی از استحکام، زیبایی و قیمت مناسب هستند، روکشهای فلز سرامیکی و تمام سرامیکی بهترین گزینه خواهند بود.
کاربردهای روکش یا کراون دندان
روکش دندان با اهداف مختلفی استفاده میشود، از جمله:
- ترمیم دندانهای شکسته یا فرسوده
- اصلاح طرح لبخند
- پوشاندن دندانهای پر شده
- پوشاندن دندان ایمپلنت شده
- نگه داشتن بریج دندان
- محافظت از دندانهای شیری کودکان در برابر پوسیدگی
- روکش کردن دندانهای عصب کشی شده
- محافظت از دندانهای پوسیده با هدف جلوگیری از ترک خوردگی یا شکستگی
- پوشاندن دندانهای ناهموار و تغییر رنگ داده
روکش کردن دندان چه مزایایی دارد؟
با روکش کردن دندان خود از مزایای زیر بهرهمند خواهید شد:
بهبود ظاهر
روکش میتواند دندانهای شکسته، لکهدار یا زرد را بپوشاند و ظاهری طبیعی و زیبا به آنها بدهد.
تصحیح انطباق دندانها
در صورتی که در اندازه یا شکل دندانها انحرافاتی وجود دارد، با استفاده از روکش میتوان آنها را تصحیح نمود و بین دندانها انطباق بیشتری ایجاد کرد.
مقاومت و پایداری
روکشها از جنس مواد مقاوم هستند که میتوانند برای مدت طولانی بدون تغییر باقی بمانند.
حفاظت از دندان اصلی
روکش از دندان اصلی در برابر فرسایش، شکستگی و خراشیدگی محافظت میکند و طول عمر آن را افزایش میدهد.
راحتی و سرعت درمان
این روش با سرعت بالا انجام میشود و فرآیند انجام آن برای بیماران راحت است.
چه موقع به روکش دندان نیاز داریم؟
در مواقع زیر میتوان از روکش دندان استفاده کرد:
پوسیدگی
در صورتی که پوسیدگی عمیق شده و به عصب دندان نیز آسیب وارد کرده است، باید عصب کشی انجام شود؛ سپس برای حفظ این دندان بر روی آن روکش قرار داده شود.
سایش بیش از حد سطوح مختلف دندانی
در برخی موارد سایش غیرمعمول دندان باعث ضعیف شدن نسوج تاجی میشود. در این صورت به ترمیم یا روکش احتیاج خواهد بود.
شکستگی تاج
در صورتی که تاج دندان شما دچار شکستگی شده است، ممکن است به یک کرون نیاز پیدا کنید.
دندان چگونه روکش می شود؟
برای نصب روکش در ابتدا دندانپزشک دندان را تراش میدهد تا روکش بتواند به درستی بر روی آن قرار بگیرد. سپس از دندانها و فک قالب گیری میکند و قالب را به لابراتوار ارسال میکند تا روکش توسط متخصصان ساخته شود. آماده سازی روکش ممکن است کمی طول بکشد؛ به همین دلیل دندانپزشک از یک پانسمان یا روکش موقت استفاده میکند تا از دندان محافظت کند. در مرحله آخر نیز روکش با کمک چسب مخصوص بر روی دندان قرار میگیرد.
مراقبت از روکش دندان
برای مراقبت و حفظ روکش دندان نکات زیر را رعایت کنید:
- از مصرف غذاهای سفت اجتناب کنید.
- به طور مرتب مسواک بزنید تا جرم و پلاک بر روی روکش تجمع پیدا نکند.
- استفاده از نخ دندان را فراموش نکنید.
- استفاده از خمیر دندانهای حاوی فلوراید به حفظ سلامت روکش کمک خواهد کرد.
- یک مسواک نرم انتخاب نمایید تا به لثه آسیب وارد نشود.
عوارض روکش دندان چیست؟
مانند همه خدمات دندانپزشکی ممکن است روکش دندان نیز با برخی عوارض همراه باشد، از جمله:
- در سه هفته اول بعد از قرار دادن روکش ممکن است حساسیت دندان را تجربه کنید. در صورتی که این مشکل بیشتر از آن ادامه داشت، موضوع را به دندانپزشک خود اطلاع دهید.
- بعد از نصب روکش ممکن است به عاج دندان آسیب وارد شود.
- تراشیدن مینای دندان برای قرار گرفتن روکش ممکن است تراز دندانها را تغییر دهد و باعث درد فک یا دندان قروچه شود.
- در صورتی که پیش از نصب روکش بیماری دهان و دندان داشته باشید و برای درمان آن اقدام نکنید، ممکن است در آینده به تعویض کراون نیاز پیدا کنید.
ماندگاری روکش دندان چقدر است؟
ماندگاری روکش دندان بر اساس عوامل مختلف مانند رعایت بهداشت دهان و دندان، نحوه نصب و کیفیت ساخت متفاوت خواهد بود. میانگین ماندگاری و دوام این روکشها حدود ۱۰ تا ۱۵ سال است. با رعایت بهداشت دهان میتوانید طول عمر روکش خود را افزایش دهید.
آیا روکش کردن دندان ها امری ضروری است؟
این موضوع به نیازها و شرایط فرد بستگی دارد. به عنوان مثال ممکن است برخی از افراد با هدف بهبود ظاهر دندانها و لبخند برای انجام این کار اقدام کنند. برخی دیگر از افراد نیز برای محافظت از دندانهایشان به روکش احتیاج خواهند داشت.
هزینه روکش دندان چقدر است؟
هزینه روکش به نوع و مواد مورد استفاده در آن بستگی دارد. با این وجود تجربه متخصصان نیز میتواند باعث تغییر قیمت این روش شود.