با افزایش سن، گذشت زمان، مراقبت نامناسب و … دندانها دچار تغییر رنگ و بدرنگی میشوند. این تغییر رنگ به دلیل نفوذ رنگدانه به بخش میانی دندان و ایجاد تغییر در مواد معدنی عاج رخ میدهد. علاوه بر این عواملی مانند کشیدن سیگار و قلیان، مصرف نوشیدنیهای خیلی سرد و خوردن غذاهای نامناسب باعث زردی دندانها و وارد شدن آسیب جدی به آنها خواهد شد. از آنجایی که سفیدی دندانها نشان دهنده زیبایی و جوانی آنها میباشد، در علم پزشکی شاخهای برای آن در نظر گرفته شده است که با نام بلیچینگ (Tooth Bleaching) شناخته میشود. در ادامه با ما همراه باشید تا به انواع بلیچینگ دندان و مزایا و معایب آن بپردازیم.
اهمیت سفید بودن رنگ دندان
به طور کلی سفید بودن رنگ دندان باعث زیبایی لبخند میشود؛ چرا که وجود دندانهای بدرنگ، ظاهر لبخند را تحت تاثیر قرار داده و موجب به هم ریختگی آن خواهد شد. از این رو یکی از بهترین روشها برای اصلاح طرح لبخند و سفید کردن دندانها، بلیچینگ است. عوامل زیر میتوانند باعث تغییر رنگ دندانها شوند:
مصرف غذاها و نوشیدنیهای رنگی
برخی از مواد غذایی و نوشیدنیها مثل چای، قهوه، آبمیوه تیره و نوشیدنیهای گازدار میتوانند منجر به تغییر رنگ دندانها شوند.
سیگار کشیدن
یکی از اصلیترین عوامل تغییر رنگ دندانها، سیگار کشیدن است. نیکوتین و مواد دیگری که در دود سیگار وجود دارند میتوانند آسیب جدی به مینای دندان برسانند و تغییر رنگ آن را به همراه داشته باشند.
داروها
بعضی از داروها مثل تتراسایکلین نیز باعث تغییر رنگ دندان میشوند. این داروها به خصوص در کودکانی که همچنان دندانهایشان در حال رشد است میتوانند تغییرات زیادی ایجاد کنند.
تروماتیک دندان
آسیبهای دندانی مثل شکستگی و ضربه نیز جزو عوامل تغییر دهنده رنگ دندانها به شمار میروند.
سن
با بالا رفتن سن، مینای دندان نازکتر شده و عاج دندان به میزان بیشتری در معرض دید قرار میگیرد. عاج در مقایسه با مینا رنگ تیرهتری دارد و باعث زرد شدن دندان میشود.
بلچینگ دندان چیست؟
بلیچینگ یا بلچینگ یکی از مشهورترین و رایجترین روشها برای سفید کردن رنگ دندان میباشد. از این رو اکثر افراد آن را به روشهای دیگر ترجیح میدهند؛ به همین دلیل شاهد افزایش استفاده از بلیچینگ در مراکز دندانپزشکی هستیم. در روش بلیچینگ دندان از یک ماده سفید کننده استفاده میشود که به صورت خمیر، نوار یا ژل میباشد. ژلهای سفید کننده حاوی پراکسید کاربامید یا پراکسید هیدروژن میباشند که مولکولهای رنگدانه را میشکنند و بدین صورت دندانها را سفید میکنند. فرآیند بلیچینگ به دو صورت زیر قابل انجام خواهد بود:
در روش اول دندانپزشک از مواد سفید کننده مخصوص، لیزر یا سایر روشها استفاده میکند و در چند جلسه رنگ دندانهای شما را تغییر میدهد.
روش دوم نیز به این صورت است که دندانپزشک یک قالب از فک شما تهیه میکند و مواد مخصوصی به شما میدهد تا آنها را درون قالب گذاشته و شبها بر روی دندانهایتان قرار دهید. در این روش از مواد سفید کننده ملایمتر با امکان آسیب جانبی کمتر استفاده میشود؛ به همین دلیل ممکن است ۲ الی ۳ هفته زمان ببرد. نتیجهای که از هر دو روش به دست میآید، یکسان خواهد بود.
نحوه انجام و عملکرد بلیچینگ دندان
روش انجام بلیچینگ به این صورت است که دندانها با استفاده از یک ماده اکسیدان تغییر رنگ داده و سفید میشوند. در واقع این ماده در لایهها و سوراخهای میکروسکوپی دندان جذب شده و تغییرات شیمیایی اعمال میکند که منجر به سفید شدن دندانها خواهد شد. نکته مهمی که در روش بلیچینگ وجود دارد این است که باعث ساییده شدن مینای دندان نمیشود و هیچگونه آسیبی به ساختار و بافت دندان وارد نمیکند. بنابراین با خیال راحت از بابت عدم آسیب به ساختار و مینای دندان و کیفیت عملکرد، میتوانید از بلیچینگ استفاده نمایید.
مواد اکسید کننده وارد ساختار کریستالی مینای دندان میشوند و رنگدانههای رسوب کرده در میان هرمهای مینایی را اکسید میکنند. با گذشت زمان این مواد به داخل عاج که در زیر مینا قرار دارد نیز نفوذ میکنند و باعث روشنتر شدن رنگ آن خواهند شد. در سالهای اخیر محصولات گوناگونی برای سفید کردن دندان ارائه شده است که غلظت آنها کمتر از ۱۰ درصد میباشد. اما به دلیل عدم نظارت دندانپزشک بر مراحل درمان، بهتر است از آنها استفاده نکنید.
مزایا و معایب بلچینگ دندان
بلیچینگ دندان مزایای زیر را به همراه خواهد داشت:
دندانهای روشنتر و سفیدتر
با استفاده از روش بلیچینگ، دندانهای شما چند درجه روشنتر میشوند.
افزایش اعتماد به نفس
داشتن دندانهای سفید و درخشان میتواند اعتماد به نفس شما را بهبود بخشد و باعث شود ظاهر خود را بیشتر دوست داشته باشید.
بهبود ظاهر کلی دندانها
بلیچینگ دندان ظاهر کلی دندانها را بهبود میبخشد و دندانهایی زیباتر و سالمتر برای شما به همراه خواهد داشت.
از جمله عوارض و معایب بلیچینگ دندان میتوان به حساسیت دندانها، تورم لثهها و تحریک دهان اشاره کرد که همه این عوارض خفیف هستند و بعد از گذشت چند روز به طور کامل برطرف میشود.
انواع بلیچینگ دندان
انجام بلیچینگ دندان با سه روش زیر امکان پذیر است:
بلیچینگ دندان در خانه (Home bleaching)
بلیچینگ در منزل به این صورت است که دندانپزشک از دندانهای فرد قالبگیری میکند و بر اساس آن یک تری پلاستیکی شفاف و نازک میسازد. سپس نکات و مراقبتهای لازم را در اختیار او قرار میدهد تا فرآیند سفید کردن دندانها را در خانه انجام دهد.
بلیچینگ دندان در مطب دندانپزشکی (Office bleaching)
ممکن است بلیچینگ در مطب دندانپزشکی و تحت نظر دندانپزشک انجام شود. این روش مانند بلیچینگ در خانه است و نتیجه مشابهی خواهد داشت، اما غلظت مواد استفاده شده در این روش بالاتر بوده و شما را سریعتر به نتیجه دلخواه میرساند.
بلیچینگ ترکیبی
بلیچینگ ترکیبی همانطور که از نامش مشخص است، ترکیبی از دو روش ذکر شده میباشد. به این صورت که بخشی از فرآیند سفید کردن دندان در مطب دندانپزشکی انجام شده و بخش دیگر آن در خانه انجام میگردد.
هزینه بلیچینگ دندان
بلیچینگ در صورتی که در مطب دندانپزشکی یا خانه انجام شود، هزینههای متفاوتی خواهد داشت. برای مثال این روش در مطب بین ۵۰۰ تا ۱۰۰ دلار هزینه به همراه دارد، اما در صورتی که در خانه انجام شود هزینه آن حدود ۲۰۰ تا ۵۰۰ دلار میشود.
سفید کردن دندان به روش غیر بلیچینگ
برای سفید کردن دندان، روشهای گوناگونی وجود دارد که بلیچینگ تنها یکی از آنها است. لمینت و کامپوزیت روشهای دیگر سفید کردن دندان میباشند. در روش بلیچینگ از مواد سفید کننده برای بهبود رنگ دندان استفاده میشود. در حالی که در روش لمینت یک لایه نازک از مواد بر روی دندان قرار میگیرد. کامپوزیتها نیز موادی هستند که از آنها برای ترمیم ترکها، پر کردن حفرهها و تغییر شکل و رنگ دندان استفاده میشود.
نکات مهم در بلیچینگ دندان
برای انجام بلیچینگ دندان باید نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- در صورتی که دندانهای حساسی دارید، این موضوع را به دندانپزشک خود اطلاع دهید.
- انجام این روش در دوران بارداری یا شیردهی ممنوع است.
- نباید به میزان زیاد از ژل سفید کننده استفاده کنید.
- بعد از استفاده از مواد بلیچینگ، دهان خود را بشویید.
- تا چند ساعت از مصرف نوشیدنیها و غذاهای رنگی خودداری کنید.